De stad Amsterdam pleit voor een versoepeling van de landelijke regeling die bedoeld is om oud-Nederlanders uit Suriname alsnog een verblijfsvergunning te geven. Hoewel al ruim 180 personen een verblijfsvergunning hebben ontvangen, zijn honderden aanvragen afgewezen door de strikte eisen die gelden binnen het huidige beleid.
De speciale regeling is opgezet voor mensen die hun Nederlandse nationaliteit verloren bij de onafhankelijkheid van Suriname op 25 november 1975. Tussen 1 januari en 1 juli 2024 kregen zij de kans om alsnog een verblijfsvergunning aan te vragen. Eén van de voorwaarden is echter dat aanvragers kunnen bewijzen dat zij minstens tien jaar onafgebroken in Nederland hebben verbleven.
Precies die voorwaarde blijkt voor velen een struikelblok. Van de honderden aanvragen die zijn ingediend, zijn er inmiddels ruim 500 afgewezen omdat aanvragers onvoldoende bewijs konden leveren van hun langdurig verblijf. De gemeente Amsterdam, die verantwoordelijk is voor een deel van de uitvoering van de regeling, luidt nu de noodklok.
Volgens wethouder Rutger Groot Wassink zorgt de huidige situatie voor grote maatschappelijke problemen. Veel betrokkenen leven al tientallen jaren in Nederland, vaak zonder verblijfsstatus en zonder toegang tot basisvoorzieningen zoals zorg of huisvesting. “Deze mensen leven in onzekerheid, hebben geen recht op sociale zekerheid en kunnen moeilijk legaal werken of wonen,” klinkt het vanuit het stadhuis. “Dat leidt tot schrijnende en onmenselijke situaties.”
De gemeente stelt voor om de eis van tien jaar onafgebroken verblijf terug te brengen naar vijf jaar. Daarmee zouden meer mensen binnen de doelgroep alsnog recht krijgen op verblijf, en zou volgens Amsterdam deels het historische onrecht dat bij de onafhankelijkheid is ontstaan, kunnen worden rechtgezet.
De regeling was bedoeld als eenmalige correctie voor mensen die buiten hun schuld hun recht op verblijf verloren. Veel Surinaamse oud-Nederlanders waren destijds minderjarig of onvoldoende geïnformeerd om zelf hun nationaliteitsstatus te regelen. Terwijl een groep inmiddels legaal verblijf heeft verkregen, blijft een aanzienlijk deel nog steeds ongedocumenteerd, ondanks hun lange verblijf en maatschappelijke binding aan Nederland.
Amsterdam roept het Rijk op om snel werk te maken van een versoepeling, zodat deze vergeten groep alsnog het perspectief en de rechten krijgt waar zij recht op hebben.
