Nederlanders zijn over het algemeen slecht op de hoogte van wat Keti Koti is: meer dan een kwart geeft aan er (vrijwel) niets over te weten. Slechts tien procent weet goed wat het is, zo blijkt uit onderzoek van Omroep ZWART.
Keti Koti, dat ‘Ketenen Verbroken’ betekent in het Surinaams, herdenkt de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen op 1 juli 1863. Volgens de Rijksoverheid een tot voor kort onderbelicht onderwerp in de geschiedenisles.
Om middelbare school docenten te helpen dit pijnlijke onderwerp bespreekbaar te maken, lanceert Omroep ZWART vandaag ‘de ontbrekende bladzijde’ met onder meer uitleg over de betekenis en uitspraak van Keti Koti.
Kennis slavernijverleden en Keti Koti nog beperkt
Naast een gebrek aan kennis over de betekenis van Keti Koti, is ook de kennis over het slavernijverleden zelf beperkt. Een kwart van de Nederlanders geeft aan dat dit onderwerp hen het minst is bijgebleven uit de geschiedenisles op de middelbare school. De geschiedenis over de zeventiende eeuw (voorheen bekend als ‘Gouden Eeuw’) is de Nederlander het meest bijgebleven.
Maar gevraagd waar zij hierbij aan denken, komt vooral de handel van goederen naar voren (68%). Slechts één kant van het verhaal. Minder dan een vijfde (18%) associeert deze periode met mensenhandel, en iets meer dan een kwart (28%) met kolonisatie. Dat laat zien dat er nog ruimte is voor educatie. Met de inzet van kennis streeft Omroep ZWART naar een completer begrip van de ware betekenis van deze gedeelde geschiedenis.
Gerda Havertong, actrice en al jarenlang een krachtige stem in de strijd tegen het vergeten van het slavernijverleden: “Keti Koti herinnert ons eraan dat wij allemaal een persoonlijke verantwoordelijkheid hebben. Het herinnert ons aan het belang van gelijkwaardigheid. Het is een dag waarop we onze gezamenlijke geschiedenis omarmen en met elkaar in gesprek blijven. Het is geen onverdeeld genoegen; wees je ervan bewust dat de erfenis van het koloniale verleden en de slavernij nog altijd hoogtij vieren. Dan zijn daar onze kinderen – onbevlekt hopen we – die het recht hebben op een vrolijke, maar eerlijke Keti Koti herdenking en viering.”
De ontbrekende bladzijde
Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders vinden dat, vanwege recente politieke ontwikkelingen, de kennis van onze gedeelde geschiedenis belangrijker is dan ooit tevoren (68%). En dat is precies waar Omroep ZWART op inspeelt met de lancering van ‘de ontbrekende bladzijde’. “We willen van Keti Koti een nationale feestdag maken, maar wel een feestdag waarbij de inhoud centraal staat,” aldus Akwasi Ansah, creatief directeur van Omroep ZWART. “De ontbrekende bladzijde dient als instrument voor docenten om dit onderwerp op een laagdrempelige manier te bespreken in de klas. Het bevat basisinformatie over Keti Koti, zoals de juiste uitspraak van de naam, de historische context en de betekenis van de herdenking en viering.”
Keti Koti Route: platform voor verbinding
Omroep ZWART pakt dit jaar groots uit met Keti Koti: naast de ontbrekende bladzijde zet ze zich op diverse manieren in om Keti Koti zichtbaar te maken. In samenwerking met het Cultuurfonds lanceert ze een digitaal platform – Keti Koti Route – dat alle evenementen, activiteiten en exposities gerelateerd aan Keti Koti in Nederland, Suriname en de Caribische eilanden verzamelt. Het doel is om een breder publiek te bereiken, zelfs degenen die voorheen het gevoel hadden dat Keti Koti ‘ver van hun bed’ was, en te laten zien dat er voor iedereen een manier is om deel te nemen aan de herdenking en viering.
De dag zelf wordt gevierd met een live tv-programma op NPO 2 om 20.30 uur, gepresenteerd door Giovanca Ostiana en Veronica van Hoogdalem. De show gaat langs herdenkingen en vieringen van Amsterdam tot Middelburg, om te laten zien hoe Nederland Keti Koti viert. Deze initiatieven sluiten aan bij de langetermijnvisie van Omroep ZWART om aandacht te besteden aan diverse onderbelichte verhalen uit heden en verleden, zoals de erfenis van het slavernijverleden, en zo een bijdrage te leveren aan een inclusievere en meer representatieve samenleving.
Over Omroep ZWART
Omroep ZWART, opgericht door Akwasi Ansah en Gianni Lieuw-A-Soe in 2020, streeft naar diversiteit en inclusie binnen het Nederlandse medialandschap. Met een sterke focus op het delen van verhalen die vaak onderbelicht blijven, inspireert Omroep ZWART nieuwe helden om een thuis voor iedereen te bouwen.
Over Keti Koti Route
Keti Koti Route is een initiatief van Omroep ZWART en het Cultuurfonds om de verborgen en vaak vergeten hoofdstukken van de geschiedenis onder de aandacht te brengen. Met de lancering van Keti Koti Route hoopt Omroep ZWART een breed publiek te bereiken en de betekenis van Keti Koti en andere historische thema’s verder te verspreiden en te versterken. Door een centraal platform te bieden voor evenementen en activiteiten rondom deze thema’s, draagt Omroep ZWART bij aan de bewustwording en het begrip van ons gedeelde verleden. Zie www.ketikotiroute.nl.
Over het onderzoek
Het onderzoek is in mei 2024 uitgevoerd via Factsnapp in opdracht van Omroep ZWART. De steekproef bestaat uit 504 Nederlanders. De steekproef is representatief voor Nederland naar geslacht en leeftijd (tussen 16 en 60 jaar en ouder).